ΘΥΜΟΙ στα ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ

Για να μιλήσουμε για τους θυμούς στα χαρισματικά παιδιά είναι σημαντικό να ορίσουμε τι σημαίνει ο όρος ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ και τι σημαίνει ο όρος ΘΥΜΟΣ.

Χαρισματικά παιδιά (με την έννοια της χαρισματικότητας ή το ταλέντο) είναι τα παιδιά που  αναπτύσσουν ικανότητες, σε κάθε επίπεδο ανάπτυξης, που έχει το  1-2% των ατόμων του γενικού πληθυσμού (Τσιάμης, Α. 2006, σελ.12). Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η χαρισματικότητα δεν έχει περιορισμό στο είδος ή τον αριθμό των ταλέντων που μπορεί να υπάρχουν και να εκφραστούν στο ίδιο άτομο.

Στη δική μας εποχή, το χάρισμα έχει πολυδιάσταστη έννοια και για να εντοπιστούν τα χαρισματικά παιδιά χρησιμοποιούνται πλέον διάφορα κριτήρια. Κάποτε ως χαρισματικό θεωρούσαν τον πολύ δυνατό και ρωμαλέο (πχ Αρχαία Σπάρτη) ή τον ιδιαίτερα ικανό στη φιλοσοφική σκέψη ή/και τη δυνατότητα περαιτέρω μόρφωσης (Αρχαία Αθήνα). Αργότερα, η χαρισματικότητα ταυτίστηκε με την εξαιρετική νοημοσύνη. Πλέον είναι μία έννοια συνυφασμένη και με άλλες ικανότητες.

Παρακάτω παραθέτουμε το μοντέλο πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner ο οποίος βοηθά στην επισήμανση χαρισμάτων σε διάφορους τομείς:

Γλωσσική Νοημοσύνη (Linguistic Intelligence): Η μνήμη, η γλωσσική ανάλυση, η κατανόηση γραμματικής είναι τα βασικά σημεία. Η χρήση της γλώσσας είναι η βασική έκφραση της ικανότητας αυτής.

Λογική/μαθηματική Νοημοσύνη (Logical-Mathematical Intelligence): Η επαγωγική σκέψη (από το επιμέρους προς το γενικό), η επιστημονική λογική και οι αριθμοί είναι τα βασικά σημεία. Τα άτομα αυτής της ικανότητας εκφράζονται με αριθμούς και προβλήματα λογικής.

Σωματική/Κιναισθητική Νοημοσύνη (Bodily-Kinesthetic Intelligence): Η συναίσθηση κινήσεων και ο έλεγχος του σώματος είναι τα βασικά σημεία. Ο χορός, αθλητισμός και θέατρο αποτελούν έκφραση αυτής της ικανότητας.

Μουσική Νοημοσύνη (Musical Intelligence): Η μελωδία και η δομή της μουσικής είναι τα χαρίσματα σε αυτή την ικανότητα και εκφράζονται με τραγούδι και ψαλμωδίες.

Οπτικοχωρική Νοημοσύνη (Visual-Spatial Intelligence): Η οπτικοποίηση, η δημιουργία νοητικών εικόνων, η γραφιστική έκφραση, η αντίληψη των αντικειμένων στο χώρο είναι τρόποι έκφρασης αυτού του χαρίσματος.

Ενδοατομική Νοημοσύνη (Intrapersonal Intelligence): Η αντίληψη των συναισθημάτων και του εαυτού τους, την ταυτότητα και τα κίνητρα, τους φόβους κτλ είναι η έκφραση των ατόμων που έχουν υψηλή αυτόν τον τύπο νοημοσύνης.

Διαπροσωπική Νοημοσύνη (Interpersonal Intelligence): η Ομαδικότητα, η διάθεση για καλοπροαίρετη συζήτηση, η ανοιχτότητα στους άλλους, η αντίληψη προθέσεων, κινήτρων και επιθυμίες των άλλων είναι στοιχεία των ατόμων με αυτό το χάρισμα. (Τσιάμης, Α. σελ 51-2).

ΘΑ μπορούσαμε να γράψουμε πραγματικά πάρα πολλά για τα χαρίσματα ή τα μοντέλα νοημοσύνης ή το τι σημαίνει χαρισματικός άνθρωπος, όμως ας περιοριστούμε στο πώς τα χαρίσματά μας (και των παιδιών μας) μπορούν να οδηγήσουν σε……θυμούς.

Ο θυμός αποτελεί ένα από τα 6 βασικά συναισθήματα των ανθρώπων με τα οποία γεννιόμαστε (χαρά, λύπη, αηδία, έκπληξη, φόβος, θυμός). Μπορεί να υπάρχει ως κατάσταση (state anger)  ή να παρατηρείται ως μία ψυχική προδιάθεση σταθερή στο χρόνο και τις καταστάσεις (ενήλικες) (trait anger) (Μακρή-Μπότσαρη, Ε. 2010, σελ. 25).

Ως κατάσταση, από βρέφος ο άνθρωπος είναι ικανός να αισθανθεί θυμό. Ως χαρακτηριστικό, ο θυμός είναι παρών σε ιδιοσυγκρασίες με χαμηλή ανοχή στην ματαίωση. Ένας άνθρωπος έχοντας τον θυμό σαν «βασικό» συστατικό του, μπορεί να αντιδρά με θυμό σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων ακόμα και ακίνδυνων, όπως η αναμονή στην ουρά κτλ…

Προφανώς, εμείς οι γονείς που διαμορφώνουμε τους χαρακτήρες των παιδιών μας ως ένα σημείο, δεν ευχόμαστε το παιδί μας να επιλέγει τον θυμό σαν τη βασική του αντίδραση σε καταστάσεις. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο κατά τον οποίο ο θυμός γίνεται εχθρότητα (στάσεις-πεποιθήσεις ότι ο κόσμος είναι «κακός») και η εχθρότητα γίνεται επιθετικότητα (προχωρημένο στάδιο θυμού κατά το οποίο το άτομο προχωρά σε έκφραση συμπεριφορών καταστροφικών ή τιμωρητικών προς άλλους ή αντικείμενα).

Αν δεν κάνουμε έγκαιρη επισήμανση των χαρισμάτων του παιδιού μας μπορεί το χαρισματικό παιδί να αποκλειστεί από τα άλλα παιδιά στο σχολείο κυρίως στο δημοτικό.  Αν συμβεί ένας τέτοιος αποκλεισμός κάνει το παιδί θυμωμένο και το οδηγεί σε αποπροσανατολισμό. Είναι μεγάλη η πιθανότητα  να χάσει κάθε κίνητρο για μάθηση ή διασκέδαση. Οι δάσκαλοι και οι γονείς είμαστε καταλύτες σε αυτό ώστε να ωθήσουμε το παιδί μέσω του σχολείου ή εξωσχολικών δραστηριοτήτων να βρει το ταλέντο του και να εκφραστεί μέσω αυτού (και διαχειριστεί αυτό). Είναι σημαντικό να είμαστε σε εγρήγορση στις μικρές ηλικίες γιατί τα χαρίσματα δεν είναι τόσο εμφανή στις μεγαλύτερες ηλικίες. Επίσης, μία χαρισματικότητα χωρίς κατάλληλα ερεθίσματα δεν οδηγεί απαραίτητα στη διατήρησή της μέσα στα χρόνια σύμφωνα με κάποιους ειδικούς ( Perleth, Lehwald & Browder, 1993).  

Ο θυμός της περιθωριοποίησης μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ανοχή στη ματαίωση και να κάνει το παιδί να βλέπει καχύποπτα τον κόσμο ή τις διαθέσεις των άλλων απέναντι του. Αν η χαρισματικότητα συνυπάρχει με κάποια μαθησιακή δυσκολία (δυσλεξία ή ΔΕΠ-Υ) τότε το παιδί νιώθει τελείως «διαφορετικό ή περίεργο», συνεπώς οδηγείται σε μία ανάλογη κοινωνική-σχολική πορεία.

Ο ρόλος μας ως γονείς είναι να καθρεφτίζουμε τις ικανότητες αυτές και να οδηγήσουμε τα παιδιά μας σε έναν δρόμο που θα μπορούν να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν τις ικανότητές τους. Η χαρισματικότητά τους να είναι σύμμαχος και όχι δυσκολία στις προσωπικές σχέσεις και να τα κάνει να αισθάνται ταυτόχρονα τη μοναδικότητα τους και το αίσθημα του ανήκειν στην ομάδα.

Της Δημουλή Σίλειας

 

Βιβλιογραφία:

Μακρή-Μπότσαρη, Ε. (2010). Θυμός, επιθετικότητα, εκφοβισμός. Θεωρητικές Προσεγγίσεις και πρακτικές διαχείρισης. Εκδόσεις: Παπαζήση.

Τσιάμης, Α. (2006). Τα χαρισματικά παιδιά ζουν ανάμεσά μας. Ανακαλύπτοντας τα ίδια και τις ανάγκες τους. Εκδόσεις: Γρηγόρη.

Perleth, C., Lehwald, G. , &Browder, C. S. (1993). Indicators of highly ability in young children. In K. A. Heller, F. J. Monks, & A.H. Passow (Eds.), International Handbook of Research and Development of gifted and talented (pp. 283-310). N. Y. : Pergamon Press.

ΜΕΤΑΤΡΑΥΜΑΤΙΚΟ ΣΤΡΕΣ και ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ: πώς να προστατέψουμε την ψυχική υγεία των παιδιών μας;

Μετά τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων πολλοί άνθρωποι φτάνουν στο γραφείο ειδικών με έντονα συναισθήματα φόβου, απελπισίας, τρόμου. Περιγράφουν εικόνες, σκέψεις ή ακόμα και όνειρα τα οποία δυσκολεύουν την καθημερινότητά τους, ενώ πολύ συχνά παρατηρούνται στον άνθρωπο προσπάθειες αποφυγής συγκεκριμένων δραστηριοτήτων (πχ. να πάει στην αγορά ή σε μία ουρά για εισιτήρια), αποστασιοποίηση ή αποξένωση από άλλα άτομα (πχ. φίλους ή και μέλη οικογένειας), αδυναμία εκδήλωσης συναισθημάτων αγάπης (πχ. προς τον εαυτό του ή ακόμα και τα παιδιά), ένα αίσθημα ότι το μέλλον του ατόμου είναι αμφίβολο και πρόσκαιρο χωρίς δυνατότητα δεσμεύσεων-όπως καριέρα ή παιδιά. Επιπλέον, παρατηρείται δυσκολία του ατόμου να αποκοιμηθεί ή να κοιμηθεί για αρκετές συναπτές ώρες, ευθιξία και θυμός, δυσκολία συγκέντρωσης και άλλα. Όλα τα παραπάνω αποτελούν καθαρή συμπτωματολογία μίας αγχώδους διαταραχής που ονομάζεται Μετατραυματικό Στρες.

Η διαταραχή του Μετατραυματικού Στρες (Posttraumatic Stress Disorder-PTSD) ή η Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους (ΔΜΤΑ), κατά τη βιβλιογραφία ανά τους καιρούς παρουσιάζεται ως μία εκδήλωση στρες που σχετίζεται με την έκθεση έμμεσα ή κυρίως άμεσα του ατόμου σε μία βίαιη και τραυματική εμπειρία, ή ακόμα και ως «ψυχιατρική διαταραχή». Η αλήθεια είναι ότι οι έρευνες μας λένε ότι όσο πιο μικρός (νεαρός) ένας άνθρωπος εκτεθεί σε παράγοντες ικανούς για Μ.Σ. τόσο πιο βαθιές και άμεσες είναι οι συνέπειες στην «βιολογία του» (μειωμένο μέγεθος ιππόκαμπου και αμυγδαλής) και στην ψυχολογία του.

Θα μπορούσαμε να αναλύουμε για πολλές σελίδες έρευνες για το Μ.Σ., την ηλικία ή τη φύση της απειλής ή του τραύματος που κανείς υπέστη, πώς, για πόσο, από ποιόν, και τις συνέπειες, όμως στο συγκεκριμένο άρθρο θέλουμε να δοθεί έμφαση το πώς η Οικονομική Κρίση με όλες αυτές τις υφέσεις στη ζωή μας, στην Ελλάδα συγκεκριμένα, επηρεάζει την οικογένεια και συγκεκριμένα τα παιδιά.

Η δυστυχία (με όποιον ορισμό) ή η δυσκολία και το πώς οι γονείς βιώνουν ό,τι γίνεται γύρω τους είναι ο πιο βασικός παράγοντας που θα επηρεάσει μόνιμα την ψυχική υγεία των παιδιών μας. Αυτά τα χρόνια, επιφανείς ειδικοί ψυχικής υγείας ασχολούνται με την έκπτωση της ψυχικής υγείας των ενηλίκων, των εφήβων και των παιδιών εξαιτίας των συναισθημάτων ανασφάλειας και αλλαγών στο οικονομικό-πολιτικό-επαγγελματικό-κοινωνικό σκηνικό της χώρας που βιώνουν οι οικογένειες.

Πολλοί γονείς βιώνουν κατάθλιψη και εγκατάλειψη των σχέσεων μέσα στην οικογένεια ακόμα και αν δεν υπάρχει διαζύγιο (μητέρες που δεν φροντίζουν παρά μόνο για τις πρωταρχικές ανάγκες επιβίωσης τα παιδιά τους, σύζυγοι που αποξενώνονται αποσταθεροποιώντας το οικογενειακό σύστημα, προσπάθεια να βρει κανείς «νόημα» σε εξωσυζυγικές σχέσεις οι οποίες φέρουν στιγμιαία αίσθηση ικανοποίησης και άλλα). Όλα αυτά γράφουν στις ψυχές των παιδιών μας.

Η βασική μας γραμμή αυτούς τους καιρούς είναι να παραμένουμε φροντιστικοί στους ανθρώπους μας, στην οικογένεια και τους εαυτούς μας. Να ενισχύουμε τη συζυγική σχέση και να είμαστε σε θέση να απορροφούμε από κοινού τα παιδικά άγχη, αλλιώς θα βουλιάζουμε σε αγχώδεις διαταραχές. Είναι σημαντικό να εμπεριέχουμε τις παιδικές αγωνίες  και να δίνουμε σταθερότητα ως γονείς στα παιδιά μας, αλλιώς οι ίδιοι οι γονείς θα παραιτηθούμε και θα βιώνουμε καταθλιπτικά συναισθήματα. Η κατάθλιψη είναι ικανή να οδηγήσει τα παιδιά μας σε σύγχυση ρόλων (να γίνουν υπεργονιοί-γονείς στη θέση μας), και να δημιουργήσει ψυχικές αναστολές των αναγκών τους, με άμεση συνέπεια τη διαμόρφωση ψευδών εαυτών (ψευδής εαυτός θα θεωρηθεί όταν η «πρώτη ανάγνωση» εαυτού έχει για τα καλά κρύψει τις βαθύτερες ανάγκες του ατόμου).

Τέλος, είναι σημαντικό να υπερβούμε τις ενοχές μας γιατί αλλιώς στέλνουμε αντιφατικά μηνύματα στα παιδιά μας. Με το τελευταίο καλούμαστε οι γονείς να είμαστε σταθεροί σε μία γραμμή σχετική προς τη διαπαιδαγώγηση και την οριοθέτηση των παιδιών μας. Τώρα, στην εποχή της οικονομικής κρίσης, είναι σημαντικό να έχουμε ενήμερα τα παιδιά για τις οικονομικές δυσκολίες και αλλαγές, και η περιγραφή μας να δίνει ασφάλεια και ξεκάθαρα μηνύματα στο παιδί για το πώς εμείς οι γονείς είμαστε ικανοί για την απόλυτη διαχείριση της περίπτωσης. Αυτό, λοιπόν, συνεπάγεται ότι δεν αποπνέουμε απελπισία ή ενοχές για τα υλικά που δεν θα προσφέρουμε. Είναι μία σημαντική στιγμή να ενεργοποιήσουμε τις αξίες μας και να τις πιστέψουμε και να εμπνεύσουμε τα παιδιά μας για ένα καλύτερο μέλλον. Το μοίρασμα, η φιλία (σε αντίθεση με την αφθονία ηλεκτρονικών στο σπίτι), το καθαρό παιχνίδι στις παιδικές χαρές και γειτονιές, η συναναστροφή με ανθρώπους που έχουν επίσης δυσκολίες και όμως γελούν και ονειρεύονται, οι στόχοι, η μάθηση και άλλα είναι κάποια από αυτά που τώρα είναι η βάση της διαπαιδαγώγησης.

Τα παιδιά μας αντικατροπτίζουν τα συναισθήματα των γονέων τους. Σκεφτείτε με τι θα θέλατε να ποτίσετε τις ψυχές τους, με απελπισία και παράπονο ή με κουράγιο, όνειρα και ασφάλεια ότι ακόμα και όταν «τα πάντα ρεί», οι γονείς είναι εκεί για να διδάξουν και να καθοδηγήσουν.

Της Δημουλή Σίλειας

ΚΙΝΗΤΡΟ ΜΑΘΗΣΗΣ και ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ στην ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Κίνητρο Μάθησης και Επικοινωνία στην Οικογένεια:

Λόγω του καιρού, των Πανελληνίων, των εξετάσεων για την προβίβαση στην επόμενη τάξη κτλ, πολλοί γονείς αλλά και έφηβοι φτάνουν στα γραφεία των ειδικών ώστε να πάρουν συμβουλές για το πώς να φερθούν στα παιδιά τους τον καιρό των εξετάσεων, για το πώς να τα παροτρύνουν για υψηλούς στόχους, για το πώς να τα «πείσουν» για τις σχολές της αρεσκείας τους (ποιών των γονέων ή των παιδιών;). Οι ειδικοί μπαίνουμε στο χορό του στρες των εξετάσεων και δίνουμε συμβουλές.

Για να «πιάσουν» όμως οι Συμβουλές μας, χρειάζεται μια οικογένεια να έχει εγκαταστήσει καλή επικοινωνία στο πλαίσιό της και κίνητρο μάθησης στα παιδιά της. Τα παραπάνω είναι μία δυναμική διαδικασία, η οποία ξεκινάει από την πρώτη στιγμή σύστασης της οικογένειας.

Η επικοινωνία στην οικογένεια σχετίζεται με το πώς το βασικό κύτταρό της οικογένειας, το ζευγάρι, επικοινωνεί.  Ακόμα και όταν υπάρχει διαζύγιο, ο τρόπος με τον οποίο οι 2 γονείς επικοινωνούν με την γονική τους ιδιότητα, μπορεί να είναι ένας τρόπος προς μίμηση για επικοινωνία. Τα βασικά στοιχεία επικοινωνίας που μια οικογένεια είναι καλό να αναπαράγει είναι η δέσμευση και η οικειότητα.

 Δέσμευση εννοώντας  ότι στη συμφωνία αλλά και την διαφωνία, δεν αφήνουμε οι γονείς καμία απολύτως αιχμή ότι διακυβεύεται η σχέση, ότι ο γονέας δυσαρεστείται και ότι το παιδί πρέπει να υπακούσει ορμώμενο από την ανάγκη αποφυγής ενοχών και όχι κατανόησης.  Δέσμευση εννοώντας ότι οι εμπλεκόμενοι μπορούν να διαφωνούν, να ακούν και να μιλούν και να παράγουν λύσεις που να εμπεριέχουν στοιχεία όλων. Παράδειγμα, ένας έφηβος στις πανελλήνιες αποφασίζει ότι δεν θέλει να διαγωνιστεί. Οι γονείς διαφωνούν. Διαπληκτίζονται. Εκείνοι βλέπουν κάτι που εκείνος αδυνατεί να το δει. Η λύση; Με δέσμευση και αποδοχή στον Άλλο, να ενισχυθεί το εσωτερικό κίνητρο του εφήβου, το οποίο στοχεύει στην επίτευξη και όχι στην εξωτερική ανταμοιβή. Επίτευξη στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι η επιτυχία στο ΑΕΙ αλλά η εμπειρία και η ολοκλήρωση της διαδικασίας που προετοιμάζεται ο έφηβος ίσως και όλη τη σχολική ζωή του. Αυτό τον κάνει δυνατό-ικανό για περαιτέρω αποφάσεις.

Οικειότητα εννοώντας ότι επιτρέπεται να ακουστεί οτιδήποτε στην επικοινωνία. Είμαστε έτοιμοι για το ναι ή το όχι. Το οτιδήποτε σημαίνει οτιδήποτε. Δεν υπάρχουν αυτονόητα. Υπάρχει η αντίληψη του καθενός μας και έχει να ακουστεί με σεβασμό. Όμως, το οτιδήποτε έχει αληθινή ισχύ όταν έχουμε φροντίσει να υπάρχουν όρια. Το οτιδήποτε δεν μπορεί να είναι προσβολή. Δεν μπορεί να είναι υποβίβαση ή καταπάτηση. Έτσι μόνο το οτιδήποτε ακούγεται σωστά.

Το παραπάνω επικοινωνιακό σχήμα που ακουμπά στην δέσμευση, την αποδοχή, την οικειότητα και τα όρια, είναι ικανή συνθήκη για να χτίσουμε στα παιδιά μας το εσωτερικό κίνητρο. 

Πολλές θεωρίες μιλούν για τα κίνητρα μάθησης, και οι ειδικοί αγαπάμε τα κίνητρα της εσωτερικής παρακίνησης στα οποία αναφερόμαστε πιο συχνά από ότι σε αυτά της εξωτερικής παρακίνησης, διότι τα τελευταία σχετίζονται με διάφορες ετερόκλητες συνθήκες και συγκυρίες. Πολλοί ερευνητές θεωρούν τα εσωτερικά κίνητρα ως τη βασική προϋπόθεση για τη δια βίου μάθηση που υπαγορεύει ο καιρός ( Fleming, 1997, Apps 1994, Venkatesh, 1999).

Σύμφωνα με την Κωσταρίδου-Ευκλείδη (1997) το άτομο έχει εσωτερικό κίνητρο όταν αναλαμβάνει να επιτελέσει μία δραστηριότητα για την επίτευξη αυτής καθεαυτής και όχι για να πετύχει κάποια εξωτερική αμοιβή.  Κατά το διάστημα των καιρών, ερευνητές στήριξαν διάφορες θεωρίες, που όλες πραγματεύονται το αν η αυτοεκτίμηση προηγείται (μοντέλο αυτοενίσχυσης, και αυτοαξίας, Covington 2000) ή έπεται της σχολικής επίδοσης (μοντέλο ανάπτυξης δεξιοτήτων, Μακρή- Μπότσαρη, 2001, σελ. 117).  Τα ευρήματα είναι ακόμα διφορούμενα ακόμα και σε διαχρονικές έρευνες, κάνοντας επίφοβο το να υιοθετήσουμε το αν ένας μαθητής με καλή αυτοεκτίμηση μπορεί να έχει καλή σχολική επίδοση ή αν μία επιτυχημένη επίδοση μπορεί να συμβάλλει στην υψηλή αυτοεκτίμηση.

Εμείς τόσο ως γονείς όσο και ως ειδικοί, έχουμε να διαχωρίσουμε την αγάπη για τη μάθηση και το κίνητρο της μάθησης από τη σχολική επίδοση αυτή καθεαυτή, να ενδυναμώσουμε την αυτοαντίληψη των παιδιών μας, να τα μπολιάσουμε με την αντίληψη να τρέχουν μπροστά σε σενάριο τη ζωή τους και να έχουν τη δυνατότητα να κρίνουν με τη βοήθεια των γονέων, ποιο σενάριο είναι συμβατό με αυτό που τα ίδια θεωρούν επιτυχία και προσωπική ευτυχία.

Γονείς καταλαβαίνετε τις σύνθετες έννοιες έχουμε να διδάξουμε με τη ζωή μας στα παιδιά μας, το υπαρξιακό ερώτημα το πώς τα παιδιά μας θα είναι ως παιδιά ικανοποιημένα και θα παραμείνουμε και ως ενήλικες. Ειδικοί έχουμε να στηρίξουμε αυτές τις οικογένειες που τα παραπάνω είναι δυσνόητα ή /και δύσκολα στην εφαρμογή.

 

                                                      Ευχαριστώ,

                                                Δημουλή Σίλεια

 

Βιβλιογραφία:

Μακρή-Μπότσαρη, Ε. (2001). Αυτοαντίληψη και Αυτοεκτίμηση. Μοντέλα, ανάπτυξη, λειτουργικός ρόλος και αξιολόγηση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Κωσταρείδου-Ευκλείδη, Α. (1997). Ψυχολογία Κινήτρων. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

 

 Apps, J. W. (1994). Leadership  for the emerging age: Transforming practice in adult and continuing education. New York:  Jossey-Bass Publishers.

Covington, M. V.  (2000). Goal theory, motivation, and school achievement: An integrative review. Annual Review of Psychology, 51, 171-201.

Fleming, J. (1997). Successful life skills. Adult Learning, 8, 10-12.

Venkatesh, V.  (1999). Creation of favorable user perceptions: Exploring the role of intrinsic motivation. MIS Quarterly, 23, 239-263.

 

 

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Σεξουαλική αγωγή:

Η σεξουαλική αγωγή ή διαπαιδαγώγηση είναι μία συνεχής κατάσταση που εμποτίζεται από τις       

Αξίες-ηθική

Τρόπο που σχετίζονται οι γονείς (οι σύντροφοι)

Από την πρώτη στιγμή σύλληψης του παιδιού τους.

Στην προσχολική ηλικία η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση εμπεριέχει:

¶  Όρια σώματος-ασφάλεια σώματος

¶  Σωματική υγιεινή

¶  Παιδικό αυνανισμό-πρώτη σεξουαλικότητα

¶  Όρια παιδιού-όρια γονέα

Ας τα δούμε πιο συγκεκριμένα,

Ό

ρια σώματος-ασφάλεια σώματος

Πρόκειται για την αρχική φάση που οι γονείς σεβόμαστε το μικρό σωματάκι με τον τρόπο που αλλάζουμε την πάνα ή πλένουμε τα γεννητικά όργανα. Σε καμία περίπτωση δεν χαϊδεύουμε ή πιέζουμε τα γεννητικά όργανα. Τα αγγίζουμε για την υγιεινή και πολύ γρήγορα τα μαθαίνουμε να αυτοεξυπηρετούνται.

Όσο κατακτούν τον λόγο, μαθαίνουμε και θέτουμε κανόνες στα παιδιά μας για το ποιος και πώς επιτρέπεται να τα αγγίζει.

 

 

Σ

ωματική υγιεινή

πρόκειται για τη φάση που καθαρίζουμε, πλένουμε και φροντίζουμε επιμελώς το σώμα του μωρού και νηπίου αργότερα. Το παράδειγμα προς μίμηση είναι σημαντικό από τους γονείς προς το παιδί. Εδώ κατηγοριοποιούμε και το κόψιμο της πάνας. Ο τρόπος που γίνεται, η υπομονή και ο σεβασμός στις σωματικές λειτουργίες του παιδιού.

 

 

Π

αιδικό αυνανισμό-πρώτη σεξουαλικότητα

Είναι καλό να είναι ενήμεροι οι γονείς σχετικά με την πρώτη φάση σεξουαλικότητας του παιδιού τους. Τα νεογέννητα μωρά και τα νήπια έχουν δυνατότητα στύσης (αγόρια) και στη φάση 3-6 είναι πιθανό να αποφορτίζονται αγγίζοντας τα γεννητικά τους όργανα. Μένουμε διακριτικοί και μαθαίνουμε με σεβασμό στα παιδιά μας ότι το «ψάξιμο» και το άγγιγμα του σώματός τους είναι απόλυτα φυσιολογικό και είναι ΠΟΛΥ προσωπικό, οπότε και γίνεται στο δωμάτιό τους ΜΟΝΟ από τους ίδιους, και ΠΟΤΕ σε δημόσιο ή κοινό χώρο ή από ΑΛΛΟΥΣ.

Η πρώτη σεξουαλικότητα καθορίζει την <μη> ενοχοποίηση των ερωτικών φαντασιώσεων αργότερα και την ιδανική επιλογή συντρόφου. Εδώ εμπεριέχεται και η ΤΑΥΤΙΣΗ ΦΥΛΟΥ.

Σε αυτή τη φάση, τα νήπια δεν έχουν ολοκληρώσει την ταύτιση με κάποιον γονέα και για αυτό είναι σημαντικό να τηρούνται οι ξεκάθαροι ρόλοι μέσα στην οικογένεια ώστε να διευκολύνουμε την ταύτιση φύλου.

 

Ό

ρια παιδιού-όρια γονέα

αυτός ο τομέας σχετίζεται με το πού ακουμπάμε τα παιδιά μας, αν κοιμούνται μαζί μας, αν μας βλέπουν γυμνούς, αν είναι ενήμερα στην σεξουαλική ζωή των γονέων τους.

Πιο συγκεκριμένα, η προσχολική ηλικία είναι κατάλληλη να βάλουμε τα παιδιά μας πίσω στο κρεβάτι τους, να μας βλέπουν μόνο κατά τύχη γυμνούς και όχι εσκεμμένα (εννοώντας ότι οφείλουμε να παρατήσουμε τον μύθο «είναι μικρά και δεν καταλαβαίνουν») και να ΜΗΝ είναι ενήμερα για την σεξουαλική ζωή των γονέων τους.

Το τελευταίο σημαίνει ότι τα αγγίγματα ή τα υπονοούμενα ή η ερωτική συνεύρεση των γονέων (όταν κοιμούνται τα παιδιά) με ανοιχτή πόρτα ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ. Είναι ΑΝΑΓΚΑΙΟ να ξέρουν τα παιδιά την ΕΡΩΤΙΚΗ ζωή των γονέων (αν οι γονείς είναι μαζί, λειτουργικό ζευγάρι) αλλά ΔΕΝ θέλουμε να ξέρουν την ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ζωή μας (αν και πότε κάναμε έρωτα, με ποιόν τρόπο κτλ). Αυτό σημαίνει διακριτικότητα και σεβασμό στα παιδιά ακόμα και όταν κοιμούνται.

 

Συνεχίζεται………